تحلیل مقایسه ای تحول فعالیت‏های تکتونیکی در حوضه‏ های حبله رود، حاجی عرب و جاجرود با استفاده از روش‏های مورفومتری

مطالعه تکتونیک فعال از نظر ارزیابی خطر زمین لرزه در نقاط مختلف اهمیت دارد، مخصوصا در نواحی ای که میزان فعالیت تکتونیکی در هولوسن و پلئیستوسن نسبتا زیاد بوده است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه فعالیت‏های تکتونیکی حوضه‏های حبله رود، جاجرود و حاجی عرب از طریق تحلیل‏های مورفومتری می‏باشد. شاخص‏های مورد استفاده در این پژوهش، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن Vf سینوزیته جبهه کوهستان S، شیب طولی رودخانه sl، شاخص نسبت شکل حوضه زهکشی Bs،شاخص تقارن توپوگرافی معکوس حوضه T، شاخص تقارن حوضه­ی زهکشی یا شاخص قرینگی حوضه Afمی‏باشند. نتایج حاصل از این ارزیابی بصورت شاخص نسبی فعالیت های تکتونیکی (Iat) ارائه گردیده است. این شاخص‏ها فعالیت زمین ساختی یک منطقه را در چهار طبقه فعالیت کم، متوسط، زیاد و بسار زیاد نشان می‏دهد. برای برآورد تکتونیک فعال از نقشه‏های توپوگرافی (1:250000 و 1:50000) و نقشه‏های زمین‏شناسی (1:20000 و 1:25000) و DEM ده متر مناطق مورد مطالعه استفاده شده.برای تشکیل حوضه‏ها بر روی منطقه مورد مطالعه از نرم افزار Arc Gis  بر پایه داده‏های حاصل از مدل رقومی ارتفاعی استفاده شده است. پدیده‏هایی مانند پرتگاه‏های گسلی، مخروط افکنه‏های چند نسلی، دره‏های خطی، از جمله شواهد مورفوتکتونیکی هستند که به وفور در حوضه‏های با فعالیت زیاد و متوسط تکتونیکی در سه حوضه مورد مطالعه مشاهده می‏شود. نتایج مطالعه نشان می‏دهد که در حوضه‏های مورد مطالعه حوضه جاجرود نسبت به دو حوضه دیگر بیشتر تحت تاثیر فعالیت‏های تکتونیکی قرار گرفته است و این به دلیل تاثیر گسل پیشوا و شهرری بر روی این حوضه می‏باشد.